Alleen samen komen we verder Leren over de grenzen van organisaties
De prioriteiten van leiders zijn aan het verschuiven. Leiders houden zich niet langer alleen bezig met activiteiten binnen hun eigen organisatie, maar kijken ook naar wat deze betekenen voor de maatschappij in een bredere context. Universiteiten kunnen er daarmee niet omheen om kritisch te kijken naar hoe ze de toekomstige generatie van leiders moeten opleiden.
De VU introduceert in september van dit jaar twee nieuwe MBA-programma’s – de EMBA Leading With Purpose en de MBA International Business. In deze programma’s worden de traditionele aannames over het bedrijfsleven, management en het onderwijs kritisch onder de loep genomen. Maar waarom zijn deze MBA’s juist nú van zo’n groot belang?
Uitwisseling van kennis De Vrije Universiteit en de School of Business and Economics bevinden zich pal op de Zuidas. En daarmee leent de locatie zichzelf uitstekend om een zogenaamde ‘learning community’ te creëren, aldus Svetlana Khapova, hoogleraar Organisational Behaviour en een van de grondleggers van de nieuwe MBA’s. Het uitwisselen van informatie over organisatorische en universitaire grenzen is nog vrij nieuw, maar vanuit Khapova’s oogpunt de enige manier waarop we vooruit kunnen en moeten gaan. De twee nieuwe MBA’s onderstrepen dat. Niet alleen in hun gezamenlijke doel, maar het is ook zichtbaar in de inhoud van het programma. “We zijn gewend om onderwijsactiviteiten binnen een organisatie of onderwijsinstelling te organiseren. Ze hebben hun eigen programma’s, hun eigen ontwikkelingsplannen. Maar we moeten veel meer naar de wereld gaan kijken als ecosystemen; als één grote samenwerking.” Khapova verduidelijkt: “Innovatie ontstaat niet langer alleen binnen een organisatie of bedrijf. De meeste innovatie komt vooruit uit interculturele verbindingen.” Kortom, innovatie ontstaat door het samenbrengen van mensen van andere achtergronden, verschillende nationaliteiten en is daarmee ook organisatie-overstijgend. “Pas op deze manier kan er creativiteit loskomen. Daarom is het van groot belang dat bedrijven met elkaar praten. Voor ons als universiteit is het belangrijk om een grote rol te spelen in die uitwisseling van kennis tussen bedrijven.”
De twee MBA's starten in het najaar van 2021 en zijn volledig Engelstalig. De MBA's hebben een sterk internationaal karakter en vinden plaats op de Zuidas in Amsterdam.
Iedereen een leider? De organisaties waar Khapova aan refereert zijn dan ook een mengelmoes. Van kleine startups tot de grote ‘Big Four’-bedrijven, zoals Deloitte, of banken zoals ABN AMRO. Maar, die zo belangrijke uitwisseling van kennis gebeurt uiteraard óók op individueel niveau. En dat is nu juist waar de twee MBA’s om de hoek komen kijken. De EMBA ‘Leading with Purpose’ is gericht op professionals die een leider willen zijn in hun organisatie; op welk vlak dan ook. Jost Sieweke, de opleidingsdirecteur van de EMBA: “In vergelijkbare programma’s wordt er vaak uitgebreid ingegaan op leiderschapsvaardigheden, of business knowledge. Wij dachten bij het opzetten van deze MBA: ‘Maar waarom doen we dit dan precies?’ Die vraag was eigenlijk precies waar de MBA om draait; de purpose, het wáárom. En dat staat centraal in het programma.” Sieweke legt uit dat deze waaromvraag eigenlijk tweeledig is. Enerzijds is de vraag waarom je leider wil zijn, anderzijds is de vraag wat je doelstelling als organisatie is.
"Leiderschapsvaardigheden kunnen absoluut geleerd en ontwikkeld worden"
“Iedereen wil een leider zijn, maar waarom eigenlijk? Weet je wel zeker dat je een leider wil zijn? Je wordt constant bekritiseerd. Is dat het waard?” Na het eerste onderdeel van het programma, duiken deelnemers in de bedrijfskant. Wat is je doel als organisatie? “En ben je je daarvan ook bewust? We leren deelnemers verschillende bedrijfsmodellen en strategieën uit te zetten voor succes, die allemaal rond die vraag van de doelstelling van je organisatie draaien. Het grootste doel van het programma is om onze deelnemers te laten reflecteren. Er is geen duidelijke goed of fout, maar het is absoluut cruciaal dat je weet wáárom je iets doet.” Daarnaast benadrukt Sieweke ook nog eens dat “in 99 procent van de gevallen, iemand niet van nature een leider is. Een leider wordt gemaakt. Leiderschapsvaardigheden kunnen absoluut geleerd en ontwikkeld worden.”
Verder kijken In de andere MBA, ‘International Business’, wordt deze holistische aanpak – waarbij wordt gekeken naar zowel de individu als de organisatie als geheel – ook toegepast. “Een belangrijke pijler in deze MBA is cross-cultureel leiderschap,” legt Janneke Oostrom, opleidingsdirecteur van de MBA International Business, uit. Simpel gezegd; dat betekent dat je leert om te kijken naar álle aspecten van een organisatie, zonder dat je noodzakelijk een expert bent in alle vakgebieden. “We vinden dat het ontzettend belangrijk is om verschillende gebieden in je organisatie te begrijpen. Dat betekent niet dat je een data-analist hoeft te worden, maar je moet wél de resultaten kunnen interpreteren en ze in een bredere context kunnen plaatsen. Als leider is het cruciaal om te begrijpen hoe verschillende onderdelen van een bedrijf met elkaar samenwerken en verbonden zijn.” Daarnaast benadrukt Oostrom dat ze ook bewust selecteren op deelnemers die van elkaar verschillen – in alle mogelijke opzichten. “De groepen zijn relatief klein, en we willen echt stimuleren dat deelnemers ook van elkaar kunnen leren. Juist om zo meer inzicht en kennis te krijgen in die verschillende gebieden. Je moet in staat zijn om buiten je eigen referentiekader, je eigen bubbel, te kijken.”
Daarmee is de cirkel rond. De VU en de twee nieuwe MBA’s zijn er klaar voor om te duiken in een nieuwe manier van werken en leren. Maar dat kunnen we alleen doen met z’n allen, en als we de kennis die we zelf hebben opgedaan bereid zijn met elkaar te delen en om van elkaar te leren. Want één ding is duidelijk sinds de start van het nieuwe decennium: nu meer dan ooit hebben we elkaar nodig om voorwaarts te gaan.
