Ondernemerschapsonderwijs
COLUMN
Door: Enno Masurel Hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de VU & Directeur van het Center for Entrepreneurship
Ondernemerschap en de VU zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dit is al zo sinds de oprichting van de VU: een deel van het startkapitaal van de VU is namelijk afkomstig van een ondernemer. Toch hebben de meesten van onze alumni geen specifieke opleiding op het gebied van ondernemerschap gevolgd. Onze faculteit heeft echter altijd bepaalde vormen van ondernemerschapsonderwijs aangeboden, zoals het toenmalige keuzevak Economie van het Midden- en Kleinbedrijf.
Tegenwoordig biedt onze faculteit gerichte opleidingsprogramma’s op het gebied van ondernemerschap aan. De kernonderdelen van het ondernemerschapsonderwijs zijn de minor Entrepreneurship (een blok van 30 studiepunten (een half jaar) in de bachelor fase) en de master Entrepreneurship (60 studiepunten, een volledig studiejaar). Daarnaast bieden we ook een aantal master keuzevakken op het gebied van ondernemerschap aan die buiten het domein van economie en bedrijfskunde vallen. Een voorbeeld daarvan is het vak Entrepreneurship for Physicists, dat wordt gegeven aan de Faculteit der Bètawetenschappen van de VU. Deze keuzevakken leveren 6 studiepunten op. We zijn zeven jaar geleden begonnen met de master Entrepreneurship en elk jaar verwelkomen we zo'n 100 studenten. Het gaat om een joint master, aangeboden door de VU en de UvA tezamen. Het gezamenlijk aanbieden van deze master heeft voornamelijk voordelen: zo laten we zien dat Amsterdam concurreert met de rest van de wereld als het gaat om ondernemerschapsonderwijs en dat de concurrentie dus niet binnen Amsterdam plaats vindt. We werken in deze master met een kernteam van zo’n 20 docenten. De studentenpopulatie is zeer divers. De helft van de studenten heeft het bachelor diploma behaald aan de VU of de UvA, een derde is afkomstig van andere Nederlandse universiteiten (waaronder hogescholen, via de premaster) en de rest van de populatie bestaat uit internationale studenten. We streven ernaar om een brede master te zijn die open staat voor studenten met verschillende bachelor diploma’s: zo heeft 40% van de studenten een andere achtergrond dan economie of bedrijfskunde (zoals psychologie of Future Planet Studies). Bijna een vijfde van de studenten heeft momenteel een eigen bedrijf.
De essentie van ondernemerschapsonderwijs Wat willen we bereiken met de master Entrepreneurship? Het programma laat de student geavanceerde kennis over ondernemerschap opdoen, naast het ontplooien van relevante vaardigheden en het ontwikkelen van een ondernemende attitude. De master Entrepreneurship is dus niet alleen gericht op het starten van een eigen bedrijf, maar is breder gericht op de ontwikkeling van de studenten: we streven ernaar om ze ondernemender te maken. Deze ontwikkeling komt de studenten ongetwijfeld van pas bij het starten of verder ontwikkelen van een eigen bedrijf, maar ze kunnen het ook gebruiken om corporate entrepreneur (of ondernemende manager) te worden, en nog veel meer.
Op de lange termijn wil de overgrote meerderheid van de studenten Entrepreneurship een eigen bedrijf starten. Slechts een minderheid wil dat op korte termijn al gaan doen. Blijkbaar wil een aanzienlijk aantal studenten eerst ervaring opdoen voordat ze een eigen bedrijf starten. Dat klinkt logisch en verstandig, maar er is nog een ander spoor om het gebrek aan ervaring te compenseren: werken met een coach of een mentor. Uit ons eigen onderzoek is gebleken dat het werken met een coach of een mentor een significante positieve invloed heeft op het innovatieve karakter van de onderneming. Onze alumni vormen een geweldige bron voor het werven van coaches en mentoren ten behoeve van de startups van onze studenten. We ondersteunen dan ook van harte het recente VU Entrepreneurship & Impact initiatief om de coaching pool van alumni verder te ontwikkelen en daarmee startups op de VU-campus verder te helpen.
De lange-termijncijfers voor het starten van een eigen bedrijf door de studenten Entrepreneurship zijn min of meer in lijn met die van voorgaande jaren. Het belangrijkste verschil voor de korte termijn is echter dat er dit jaar beduidend minder studenten zijn die een eigen bedrijf willen starten dan in voorgaande jaren. Blijkbaar zijn de studenten als gevolg van de COVID-crisis terughoudender geworden om een eigen bedrijf te starten. Onze uitdaging is om deze terughoudendheid te verwerken in het ondernemerschapsonderwijs.
"Een aanzienlijk aantal studenten wil eerst ervaring opdoen voordat ze een eigen bedrijf starten"