SLIM Managen van AI in de praktijk
Artificial Intelligence (AI) transformeert in hoog tempo onze werkomgevingen. Maar wat betekent dat voor managers en professionals die deze technologieën willen benutten? Hoe zorg je ervoor dat AI niet alleen een innovatie is, maar een waardevolle, goed geïntegreerde oplossing binnen je organisatie wordt?
Auteur: Edo Groot
AI-systemen bieden organisaties talloze mogelijkheden om processen te optimaliseren en werkzaamheden op een fundamentele en positieve manier te veranderen. In hun boek S.L.I.M. managen van AI in de praktijk onderzoeken Lauren Waardenburg, onderzoeker aan de ESSEC Business School, en Marleen Huysman en Marlous Agterberg, onderzoekers aan de Vrije Universiteit Amsterdam, hoe acht grote, voornamelijk Nederlandse organisaties AI succesvol implementeren. Waardenburg legt uit: “We hebben ons specifiek gericht op grote, traditionele organisaties – niet de Google of bol.com van deze wereld – maar bijvoorbeeld ABN AMRO, Air France KLM en Centraal Beheer. Wat hebben zij nodig om AI te integreren? Wat moet er veranderen, en waar moeten zij zich op richten om deze technologie effectief in te bedden in hun organisatie?”
Het onderzoek zoomt in op concrete toepassingen, zoals een fraudedetectietool bij ABN AMRO, een chatbot in de klantenservice van Centraal Beheer en een radiologische toepassing van het Leids Universitair Medisch Centrum die tumoren voorspelt. Wat dit project uniek maakt, is de langdurige focus op AI-tools die daadwerkelijk binnen organisaties zijn ontwikkeld en geïmplementeerd. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de werking van de technologie, maar ook naar de bredere organisatorische en praktische gevolgen.
7
S.L.I.M. managen van AI in praktijk
Samen met co-auteurs Marleen Huysman en Marlous Agterberg presenteert Lauren Waardenburg vier aanbevelingen voor SLIM (sociotechnisch, lokaal, interdisciplinair en moreel bewust) management van AI. Deze aanpak vereist werkgerelateerde inzichten, interdisciplinaire kennis, sociotechnische veranderingsprocessen en ethisch bewustzijn.
Waardenburg: “Het begint bij het organiseren van data. Voordat je überhaupt begint met het ontwikkelen van een model, moet je de data op orde hebben. Veel organisaties denken: we hebben veel data, daar kunnen we vast wel iets mee. Maar in de praktijk vraagt dat veel meer werk. Je moet ongelooflijk grote datasets genereren die ook geschikt zijn voor het ontwikkelen van AI.”
AI-systemen versus het uitvoerende werk Als de data eenmaal op orde zijn, kan het model worden ontwikkeld en getest. Daarbij draait het niet alleen om accuraatheid. Waardenburg: “Veel organisaties denken: als een model 90% accuraat is, dan is dat voldoende. Maar het model moet ook passen binnen wet- en regelgeving en de organisatiestructuur.”
Daarnaast is er vaak een kloof tussen AI-systemen en het uitvoerende werk. Waardenburg legt uit: “Neem bijvoorbeeld de politie. Agenten moeten een wiskundig systeem gebruiken om te bepalen waar ze heen moeten om criminaliteit te bestrijden. Dat kan voelen als een grote stap, omdat agenten zich vaak prettiger voelen op straat dan achter een computer.”
Volgens Marleen Huysman, hoogleraar Kennis en Organisatie, zien organisaties AI vaak als ‘nog een tool’, iets wat bij de IT-afdeling hoort. “Door AI te isoleren, mis je cruciale informatie uit de rest van de organisatie. Het is interdisciplinair; iedereen moet zich betrokken voelen en een stem hebben,” benadrukt ze.
“Hoe intelligenter de systemen worden, hoe belangrijker de mens wordt."
Ethische uitdagingen
Bij het toepassen van AI komen ook ethische uitdagingen kijken. Waardenburg: “AI-algoritmen kunnen bestaande vooroordelen in data voortzetten, bijvoorbeeld in sollicitatieprocedures. Dit kan leiden tot onrechtvaardige behandelingen van bepaalde groepen.”
Huysman vult aan: “Als besluitvormer moet je vanaf het begin betrokken zijn bij de organisatie van data. De data die je gebruikt, bepalen waar het systeem voorspellingen over doet. Alleen door van meet af aan kritisch te blijven, voorkom je dat algoritmen onbedoeld schadelijke patronen versterken.”
Opleiden van professionals
Huysman benadrukt dat “hoe intelligenter de systemen worden, hoe belangrijker de mens wordt.” Managers moeten begrijpen wat data is, waar het vandaan komt en hoe modellen worden gegenereerd en aangepast. “Nu is het moment om studenten, maar ook professionals, op te leiden om actief betrokken te blijven. Aan de zijlijn blijven staan is geen optie,” zegt ze.
Marleen Huysman en Marlous Agterberg lanceren in januari 2025 het deeltijdprogramma Managing AI Wisely. Dit programma is bedoeld voor managers die AI willen ontwikkelen of al bezig zijn met implementatie in hun organisatie. Bekijk het programma hier.
VU School of Business and Economics for Professionals
Met een opleiding van de School of Business and Economics for Professionals kies je voor hoogwaardig, innovatief en ambitieus onderwijs. Met een betekenisvolle impact op de economische, maatschappelijke en mondiale uitdagingen van deze tijd. Altijd in deeltijd, dus goed te combineren met werk- en privésituatie. Van langlopende programma’s zoals MBA’s en masterprogramma’s binnen verschillende vakgebieden, tot kortlopende programma’s gericht op specifieke ontwikkelingen als duurzaamheid of datagedreven sturing, of meer generieke onderwerpen als leiderschap en verandermanagement.
DEEL DEZE PAGINA
