Achter de schermen bij het onderzoek
Auteur: Yrla van de Ven
Het doen van economisch onderzoek beperkt zich niet tot de grenzen van een kantoor en kan veel avontuurlijker zijn dan je misschien zou verwachten, zoals VU alumni Kacana Sipangule en Menusch Khadjavi laten zien. De onderzoekers, die ook buiten het werk als partners door het leven gaan, brachten veel tijd door in Zambia om de omgeving te begrijpen en de onderzoeksvragen aan te passen aan de lokale behoeften.
De motivatie voor hun onderzoek komt voort uit de persoonlijke ervaringen van de onderzoekers. Sipangule groeide op in Zambia en Khadjavi heeft het land bijna tien keer bezocht. “Ik heb uit eerste hand ervaren welke gevolgen armoede kan hebben voor het levensonderhoud van mensen”, zegt Sipangule. "Op het platteland van Zambia zijn de meeste mensen afhankelijk van kleinschalige, laagproductieve landbouw, waardoor het heel moeilijk is om uit de armoedeval te komen. We zijn dus echt gemotiveerd om een verschil te maken en onze vaardigheden in te zetten om te onderzoeken hoe de leefomstandigheden verbeterd kunnen worden.”
De onderzoekers werken nauw samen met lokale partners. “Tijdens het opstellen van de onderzoeksvragen waren we al actief in gesprek met belanghebbenden in Zambia,” zegt Sipangule. "Dit is niet het soort onderzoek dat je uitvoert binnen de muren van de universiteit, of vanuit een ivoren toren. We betrekken echt de lokale gemeenschap bij het onderzoek. We hebben eerst zelf nagedacht over een onderzoeksvraag en zijn toen meteen in gesprek gegaan met belanghebbenden, om ervoor te zorgen dat de uiteindelijke onderzoeksvragen echt passen bij de behoeftes van de mensen die we bestuderen.”
Khadjavi en Sipangule vinden het ook belangrijk om hun resultaten te delen met de lokale gemeenschap. "We werken al enkele jaren aan een groter onderzoeksproject in Zambia en toen het eerste artikel werd gepubliceerd, in 2021, hebben we de resultaten met veel belanghebbenden gedeeld. We hebben onder andere gesproken met ambtenaren, lokale onderzoekers, de vakbond van boeren, ngo’s en andere belanghebbenden,” zegt Khadjavi.
"Dit is niet het soort onderzoek dat je alleen binnen de universiteit of in een ivoren toren verricht, de lokale gemeenschap wordt er echt bij betrokken."
Uitdagingen
Er zijn verschillende uitdagingen waar je mee te maken kunt krijgen als je onderzoek doet in een ander land, vooral als de overheidsdiensten heel anders zijn dan in Nederland. “Natuurlijk helpt het dat ik Zambiaans ben en de cultuur goed begrijp,” zegt Sipangule. "Maar een van de uitdagingen is dat het moeilijk is om de juiste gegevens te verzamelen. In Nederland kun je bij het Centraal Bureau voor de Statistiek geanonimiseerde data opvragen over inwoners, gemeten op meerdere tijdstippen. Maar in Zambia is de informatie minder fijnmazig. Dus voordat we aan de slag konden, hebben we veel tijd doorgebracht op het Bureau voor de Statistiek van Zambia om de verzamelde gegevens uit verschillende regio's te begrijpen,” zegt Sipangule. Khadjavi voegt hieraan toe: "Er zijn dorpen op het platteland van Zambia die niet op Google Maps staan en niet gemakkelijk aan te wzijen zijn. Dus we hebben samen met lokale overheidsfunctionarissen naar hun fysieke kaarten en informatie gekeken om de dorpen willekeurig te selecteren".
Een andere uitdaging is om het vertrouwen van de lokale gemeenschappen te winnen. "Voor sommigen was het de eerste keer dat ze deelnamen aan een onderzoek, dus je moet het vertrouwen winnen. We zijn eerst naar het ministerie van Local Government and Development gegaan om de doelen van ons onderzoek uit te leggen en voor een introductiebrief die we in de dorpen konden laten zien. Daarnaast vormden we een onderzoeksteam met afgestudeerde bachelorstudenten uit Zambia, die de lokale talen in de regio's spraken,” zegt Khadjavi. Sipangule: “We hebben veel tijd besteed aan het begrijpen van de lokale onderzoeksomstandigheden en vereisten.”
De inspanningen waren niet tevergeefs, want bijna iedereen in de geselecteerde dorpen nam deel aan de enquêtes en experimenten, wat belangrijk is voor de betrouwbaarheid van de resultaten.
"Er zijn veel dorpen op het platteland van Zambia die niet op Google Maps staan en niet gemakkelijk te vinden zijn."
Nobelprijs voor veldonderzoek
Experimenteel veldonderzoek zoals dat van Sipangule en Khadjavi was vroeger een noviteit, maar komt steeds vaker voor. De economen Esther Duflo, Abhijit Banerjee en Michael Kremer, die in 2019 de Nobelprijs voor Economie wonnen, hebben dit soort onderzoek echt op de kaart gezet. “Toch is er nog veel werk aan de winkel,” zegt Khadjavi. "Het overgrote deel van het economisch onderzoek wordt uitgevoerd in Noord-Amerika of Europa, terwijl het Afrikaanse continent, Latijns-Amerika en Oost-Azië ondervertegenwoordigd zijn. Te vaak bestuderen onderzoekers gedrag in rijke Westerse landen zoals Nederland en de Verenigde Staten en extrapoleren zij deze resultaten naar alle landen, om te verklaren hoe 'mensen' zich gedragen. Maar culturele verschillen en normen in andere landen in de wereld kunnen invloed hebben op het gedrag.
Sipangule ziet ook dat het voor onderzoekers van Zambiaanse universiteiten moeilijk is om financiering te krijgen voor onderzoek naar vragen die zij belangrijk vinden. "Onderzoekers zijn vaak afhankelijk van internationale financieringsmogelijkheden. Dit betekent dat Zambiaanse onderzoekers moeten concurreren met Europese onderzoekers van beter gefinancierde universiteiten, wat moeilijk is. Daarom worden Zambiaanse onderzoekers vaker ingehuurd als consultants voor internationale organisaties zoals de VN of als onderdeel van internationale onderzoeksteams," zegt Sipangule.
Omdat lokale onderzoekers moeilijk internationale financiering krijgen, is het des te belangrijker dat teams zoals dat van Sipangule en Khadjavi de lokale gemeenschap en onderzoekers erbij betrekken. Sipangule: "Als je je vragen niet aanpast aan de lokale setting, mis je veel. Dus ik raad onderzoekers in de ontwikkelingseconomie aan om veel te praten met belanghebbenden om ervoor te zorgen dat de onderzoeksvragen echt relevant zijn voor het land waarin je onderzoek doet."
"Te vaak bestuderen onderzoekers gedrag in landen als Nederland en de Verenigde Staten en extrapoleren deze resultaten naar alle landen."
Onderzoeksplatform met deelnemers uit Zambia
Khadjavi en Sipangule hebben onlangs een onderzoeksplatform ontwikkeld genaamd Liseli Decision Lab (www.liseli.app). Mensen uit Zambia kunnen via een smartphone-applicatie deelnemen aan een onderzoekspanel, waardoor het voor onderzoekers veel makkelijker wordt om in de toekomst online- en veldstudies uit te voeren in Zambia. Het doel is om de stem van niet-westerse onderzoeksdeelnemers in sociaal en economisch gedragsonderzoek meer aan bod te laten komen.
DEEL DEZE PAGINA
