De toekomst van familiebedrijven: hoe bereiden we de opkomende generaties voor?
Auteur: Carole Matthijsse
Familiebedrijven hebben veel invloed op de samenleving: ze dragen bij aan economische groei en werkgelegenheid, zijn innovatief en creatief en zetten zich vaak in voor filantropie. De aanzienlijke verantwoordelijkheden die hiermee gepaard gaan, rusten op de schouders van toekomstige generaties binnen de familie. Hoe stoom je iemand klaar om in deze complexe context het bedrijfssucces voort te zetten? VU Alumnus en bijzonder hoogleraar Maarten de Groot geeft inzicht.
Professor Dr. Maarten de Groot werd recent benoemd tot bijzonder hoogleraar Resilient Family Business and Enterprise Families aan de VU School of Business and Economics. De Groot is oprichter en directeur van het VU Center for Enterprise Family Research (CEFR) en directeur van het Responsible Ownership for Enterprise Families (ROEF) Executive Education programma aan de VU in samenwerking met het Amerikaanse Family Office Exchange.
Impact Vanuit wetenschappelijk perspectief is er relatief weinig bekend over ondernemende families. “Dit is verrassend, aangezien zij zo’n grote impact hebben op onze maatschappij”, aldus De Groot: “De opkomende generatie speelt een sleutelrol bij het vooruithelpen van ondernemende families. Ze delen niet alleen een verantwoordelijkheid tegenover zichzelf, maar ook tegenover hun families, hun bedrijven, de mensen en de wereld. Het is een uitdaging om op verantwoorde wijze het eigendom van de familie-onderneming te delen, en het is complex om meerdere generaties lang te floreren.”
“We hebben geleerd dat het voor ondernemende families lastig is om meerdere generaties succesvol gedeeld eigenaar te zijn. Het is van het grootste belang om opkomende generaties uit te rusten met de juiste kennis, vaardigheden en connecties om succesvol te zijn en te blijven.” – Maarten de Groot
7
Zelfreflectie, groei en actie In het dynamische landschap van familiebedrijven vereist het voorbereiden van de opkomende generatie meer dan alleen traditioneel onderwijs. Het vraagt om een omgeving waar kritisch denken, onafhankelijke verkenning en maatschappelijk bewustzijn gedijen en de opkomende generaties worden uitgerust met de juiste kennis, vaardigheden en connecties om succesvol te zijn. In het hart van het Responsible Ownership for Enterprise Families (ROEF) programma ligt een toewijding aan het koesteren van vrije denkers; individuen die conventies uitdagen, diversiteit van denken omarmen en zoeken naar innovatieve oplossingen voor complexe vraagstukken. De Groot licht toe: “In het programma cultiveren we een omgeving waar deelnemers worden aangemoedigd om aannames te bevragen, verschillende perspectieven te verkennen en onafhankelijk te denken. Deelnemers krijgen een unieke kans om te profiteren van zeer ervaren faculteitsleden en vakmensen, en om in contact te komen met gelijkgestemden”.
Via deze uitgebreide leerervaring met workshops, casestudies, assessments, projecten, simulaties, vooraanstaande gastsprekers, netwerkactiviteiten, interactieve sessies, prikkelende discussies en praktische oefeningen, worden de deelnemers uitgedaagd om een kritische mindset te ontwikkelen. Het programma biedt de competitieve inzichten en helpt de deelnemers om meer betrokken eigenaren of leiders te worden in hun familiebedrijf, familiefonds of family office. De Groot: “Het combineren van kritisch denken met een moreel kompas en maatschappelijke betrokkenheid is een voortdurend proces van zelfreflectie, groei en actie.”
Maatschappelijk bewustzijn Deelnemers aan het programma worden aangemoedigd om naast intellectuele discussies ook te reflecteren op de ethische implicaties van hun beslissingen en de bredere impact op de samenleving. Via casestudy's, rollenspelscenario's en ethische dilemma’s worden ze uitgedaagd om complexe vraagstukken te doorgronden met integriteit en empathie. Een deelnemer van het ROEF programma zegt hierover: “De faculteit brengt een diepgaande praktijkervaring met zich mee, wat ons leertraject verrijkt. Hun expertise is een onschatbare hulpbron waar ik dankbaar gebruik van maak. Door ROEF heb ik een diepere waardering gekregen voor de complexiteit en het potentieel van ondernemingen, waardoor ik gebieden voor persoonlijke groei en professionele ontwikkeling kan identificeren.”
Daarnaast is maatschappelijk bewustzijn een fundamenteel aspect van vrijdenken binnen het programma. “We erkennen de onderlinge verbondenheid van bedrijven, de samenleving en het milieu, en we streven ernaar om het gevoel van maatschappelijk bewustzijn bij de deelnemers te bevorderen”, benadrukt De Groot. De deelnemers worden aangemoedigd de bredere implicaties van hun acties te overwegen en waardevolle bijdragen te leveren aan de wereld om hen heen. Of het nu gaat om het aanpakken van milieubedreigingen, het bevorderen van diversiteit en inclusie, of het pleiten voor sociale rechtvaardigheid; het programma geeft handvatten om positieve verandering in hun gemeenschappen en daarbuiten te bewerkstelligen.
“Het gaat erom de status quo uit te dagen, diversiteit te omarmen en verantwoordelijkheid te nemen voor de wereld waarin we leven. Terwijl we de complexiteit van familiebedrijven navigeren, zijn we toegewijd aan het koesteren van een gemeenschap van vrije denkers die niet alleen is uitgerust met de kennis, vaardigheden en de juiste connecties om te slagen, maar ook met het morele kompas en maatschappelijk bewustzijn om een verschil te maken in de wereld.” - Maarten de Groot
Een ouder van een deelnemer aan ROEF Academy licht toe: “Thuis en in het (familie) bedrijf zijn onze gesprekken nu veel dieper en inzichtelijker. Al halverwege het ROEF-programma konden we een geweldige vooruitgang en ontwikkeling zien. Zo organiseerden ze zelf bijeenkomsten over bestuurspraktijken en eigendomsstrategieën, waarbij ze hun broers en zussen betrokken die dit jaar nog niet konden deelnemen aan het ROEF-programma.” Het vormt een levendig ecosysteem waar vrije gedachten worden aangemoedigd, morele waarden worden gerespecteerd en maatschappelijk bewustzijn wordt gewaardeerd. De Groot benadrukt: “We pakken de unieke uitdagingen van succesvolle ondernemende families aan. Het is een innovatief programma van wereldklasse dat erop gericht is de deelnemers succesvoller, impactvoller en meer inspirerende leden van de ondernemende families te maken dan dat ze zelf voor mogelijk hadden gehouden”.
“Het combineren van kritisch denken met een moreel kompas en maatschappelijke betrokkenheid is een voortdurend proces van zelfreflectie, groei en actie.”
Professor Dr. Maarten de Groot is bijzonder hoogleraar aan de VU en promoveerde in 2021 met zijn proefschrift "De Code gekraakt: Vermogensbehoud draait niet om geld". Hij brengt zijn achtergrond mee als ondernemer, filantroop, bestuurslid en adviseur van de ondernemende families, hun bedrijven en goede doelenorganisaties. In 2020 werd hij geridderd in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn bijdragen aan de samenleving.
DEEL DEZE PAGINA
