Beste lezer,

SBE wilde voor het 75-jarig bestaan de positionering van de faculteit aanscherpen. Al gauw bleek dat ‘vrij denken’ een waarde is die we bijna allemaal delen en uitdragen in het onderzoek en onderwijs. Een waarde die natuurlijk heel goed past bij de VU, die immers is opgericht om vrij te kunnen denken, zonder beïnvloeding van kerk en staat. We bespraken de nieuwe positionering rond deze waarde bij het overleg met de opleidingsdirecteuren, en er was algemene instemming over de passendheid ervan. Totdat één van de bachelordirecteuren zei: "Ik probeer onze studenten helemaal niet vrij te laten denken." Het viel even stil en we keken hem allemaal aan met een mengeling van verbazing en nieuwsgierigheid. Hij lachte geamuseerd en vervolgde met: "Studenten moeten het vrije denken juist afleren; ze moeten leren denken binnen de kaders van de wetenschap."

Hij heeft natuurlijk helemaal gelijk. Academische vaardigheden zoals kritische reflectie, argumenteren, bedenken van creatieve oplossingen en effectief communiceren zijn alleen waardevol voor de wetenschap en de samenleving als ze de conventies en kaders volgen die we onszelf, als wetenschappers, hebben opgelegd. Omdat fake news de samenleving niet vooruithelpt, is het essentieel dat studenten die conventies en kaders leren, zodat ze vrij kunnen leren denken. Academische vaardigheden zijn daarom misschien niet de populairste onderdelen van onze opleidingen, maar ik durf te beweren dat ze wel de belangrijkste zijn.

Deze editie van Vuurwerk staat vol met vrije denkers, die tegenintuïtieve onderzoeksresultaten vinden, verbinding zoeken in de samenleving en kritisch denken uitdragen. Menusch Khadjavi en Kacana Sipangule toonden in hun onderzoek bijvoorbeeld aan dat de komst van grootschalige boerenbedrijven vlakbij gemeenschappen met kleinschalige traditionele boerderijen in Zambia niet alleen leidt tot een hogere productiviteit, wat iedereen natuurlijk verwacht, maar ook tot positieve effecten op de gemeenschappen, zoals meer gendergelijkheid. En natuurlijk Marilieke Engbers: zij helpt bestuurders om tegendraads te blijven en leert hen hoe ze kritische vragen kunnen blijven stellen.

Ik ben ontzettend trots dat Menusch en Marilieke ook voor de klas staan en onze studenten inspireren om vrij te denken! Ik hoop dat zij, en de andere SBE'ers die in deze editie langskomen, jou ook inspireren. Ik wens je veel leesplezier!

Namens het Faculteitsbestuur,

Michiel van Drunen Directeur Onderwijs