Klimaatbeleid in verschillende generaties

Niet alleen onze alumni, maar (juist!) ook onze studenten zijn voortdurend in de weer met het thema ‘duurzaamheid’. Zo ook Economics-masterstudente Feline Boreel de Mauregnault. In haar masterscriptie keek ze naar het klimaatbeleid en hoe het eigenlijk zit met de verdeling van dit beleid tussen verschillende generaties.

In het vak economie hangt alles samen. Dat is waarom ik het zo’n interessante studie vind. Sommige mensen denken dat het alleen om geld draait, maar het is veel meer dan dat. Het onderwerp economie is onder andere nauw verbonden met het onderwerp klimaat. Even zwart-wit gezegd: enerzijds halen we nut uit hoge economische groei, maar dat gaat ten koste van de natuur door vele emissies. Anderzijds halen we nut uit een schoner klimaat, maar dat gaat weer ten koste van economische groei. En beide onderwerpen komen neer op het welzijn van de maatschappij, zowel in monetaire termen als in gezondheid en geluk. Idealiter stoten we minder uit én kunnen we economische groei waarborgen, waarbij het eerste van noodzaak is voor het tweede. Als we namelijk spreken over klimaatverandering, denken mensen vaak aan het prijskaartje van verduurzaming: ‘Investeringen zijn duur en het gaat ten koste van economische groei’. Maar denken mensen ook genoeg aan het prijskaartje van niet verduurzamen? Verhoogde kans op natuurrampen, gevolgen op menselijke gezondheid, flora en fauna, het weer, arbeidsproductiviteit, voedselkwaliteit en -kwantiteit, en ga maar door. Dat is pas funest voor de portemonnee en economische groei. Eerlijke verdeling van de kosten en baten? In mijn masterscriptie ben ik ingegaan op het klimaatbeleid en de verdeling van dit beleid tussen generaties. Denk daarbij aan de kosten, opbrengsten en andere gevolgen in het dagelijks leven. Deze kosten en baten worden gerepresenteerd in een nutsfunctie. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat er tegenwoordig veel complicaties opduiken rondom de invoering van klimaatbeleid. Niet alleen is het lastig om te kiezen welk beleid het beste zou zijn, maar ook wat ‘beste klimaatbeleid’ nou precies inhoudt. Zo bestaan er verschillende generaties en inkomensschalen met andere preferenties. Hierdoor wordt de politieke haalbaarheid van verschillende beleidsvormen onder druk gezet. En wat is een eerlijke verdeling van de kosten en baten? Wie moet waar voor opdraaien? Precies om deze complicaties was ik geïnspireerd om over dit onderwerp te schrijven. Ik heb twee soorten beleid geprogrammeerd en deze simulaties vergeleken onder twee gedragsomstandigheden. In de ene situatie optimaliseren individuen hun ‘nut’ en in de andere situatie spaart men standaard twintig procent van hun inkomen. Het eerste beleid, genaamd ‘Green Pensions’, gaat over een climate-pension deal. Hierin voorzien de jongere generaties de oudere generaties van groene pensioenen (bovenop bestaande pensioenen) in ruil voor investeringen in emissiereductie, gedaan door de oudere generaties. Het tweede beleid gaat om het gebruik van publieke schuld. Tijdens de huidige generatie laat de overheid de staatsschuld oplopen welke wordt gebruikt voor klimaatinvesteringen. Latere generaties betalen deze schuld af in de vorm van klimaatbelasting, in ruil voor een schoner milieu. De twee beleidsvormen die ik heb gebruikt, zijn in het eerste scenario, optimalisatie, beide 'Pareto-optimaal'. Dat betekent dat niemand erop achteruitgaat, en er zelfs stijging van nut is in bepaalde groepen. In het tweede gedragsscenario, waarin men standaard twintig procent spaart, verschillen de beleidsvormen en zijn beide niet Pareto-optimaal. Over het algemeen geeft het ‘Green Pensions’ beleid hoger nut dan het staatsschuld beleid. Het is vooral interessant om te bedenken welke situatie aannemelijker is in het echt. Enerzijds beargumenteren studies dat mensen graag een rule of thumb aanhouden om structuur te creëren, zoals een standaard spaarpercentage. Anderzijds kan beargumenteerd worden dat mensen erg beïnvloedbaar zijn door hun omgeving, en daarop hun spaargedrag wisselend baseren. De modellen in mijn scriptie zijn sterk vereenvoudigd ten opzichte van de realiteit met talloze gemaakte assumpties om het programmeren haalbaar te maken, maar het geeft toch suggesties mee dat het merendeel, dan wel het totaal van de populatie, erop vooruit kan gaan door invoering van het juiste klimaatbeleid. Kortom, er is een lange weg te gaan en er komen allerlei uitdagingen op ons pad, maar ik denk dat het zeker mogelijk is om beide doelen op lange termijn te waarborgen.